Każdy kibic drużyny piłkarskiej marzy o jej wielkości i sukcesach. Nie inaczej jest wśród naszej społeczności wspierającej z większym czy też mniejszym entuzjazmem poczynania Aston Villi. Pytanie, które zadaje sobie większość z nas dotyczy przyszłości – kiedy i komu klub zostanie sprzedany, jak wpłynie ten fakt na transfery i przyszłą pozycję The Villans w Premier League, wreszcie czy AV może stać się drugą Chelsea lub City.

Przyszłość klubu na dzień dzisiejszy nie rysuje się w tęczowych barwach, a o sprzedaży mówi tylko sprzedający, czyli Lerner, bo zainteresowanych nabywców jak na razie brak. Pomijam tu oczywiście spekulacje na temat tzw. potencjalnych nabywców. Należy jednak zdać sobie sprawę, że tak naprawdę sprzedaż klubu nie jest równoznaczna z gwałtownym skokiem finansów na inwestycje. Druga sprawa to odpowiedź na pytanie: dlaczego klub taki, jak Aston Villa – mający wspaniałą tradycję i szacunek ze strony kibiców innych drużyn w Anglii, nie jest postrzegany jako atrakcyjna inwestycja, jak miało to miejsce w przypadku wspomnianych CFC i MC ? Odpowiedź jest złożona i nie dotyczy wyłącznie spraw finansowych. MC miało możliwość wypromowania się jako bezpośredni konkurent słynnego ManU, czyli poniekąd na plecach tegoż wspięło się na wyżyny popularności. Z kolei CFC jest drużyną będącą synonimem luksusu z racji usytuowania (posh area), co z kolei zapewniło, przy odpowiednio hojnym wsparciu Abramowicza, znakomitą promocję. Jedynym istotnym wizerunkowo atutem AV jest natomiast wspaniała tradycja, ale o historii mało kto chce mówić, a jeszcze mniej osób słuchać. Zwłaszcza w kontekście pozyskania nowych kibiców i popularyzacji marki w piłkarskim świecie.

Pomijając powyższe przemyślenia, z którymi każdy może dyskutować i podważać mając święte prawo do własnego odmiennego zdania, to przejdźmy do faktów ze swej natury subiektywnych. W ich świetle odpowiedź na pytanie czy po sprzedaży AV może przeistoczyć się w CFC, MC czy ManU brzmi: NIE. Taka możliwość jest oczywiście tak dopuszczalna, jak i iluzoryczna. Wynika to po prostu z uwarunkowań finansowych, na których opierają się zasady finansowania klubów, a ustalonych przez FA. Przede wszystkim zwrócę tu uwagę, że niezależnie od ceny sprzedaży klubu, żaden procent transakcji nie trafi do budżetu AV. Ponadto im więcej nabywca zapłaci za klub, tym mniej przeznaczy na inwestycje, choć w żadnym wypadku nie jest to zależność liniowa.

Obowiązujące od lutego 2013 r. zasady finansowania klubów nakładają szereg dotkliwych ograniczeń, którym nie podlegały jeszcze ani CFC ani MC w okresie swojego wzrostu, nie wspominając już o „starej gwardii” LFC, ManU czy Arsenalu. Podstawowym celem nowego systemu finansowania jest zapewnienie klubom długookresowej stabilności finansowej. Począwszy od sezonu 2013/14 aż do końca sezonu 2015/16, czyli w perspektywie trzyletniej, zagregowane straty klubu nie mogą przekroczyć 105 mln GBP. Oznacza to zarazem, że jeśli nawet inwestor wpompuje w klub ogromną kwotę dokonując kosztownych transferów (vide MC), to na koniec sezonu może się okazać, że np. koszty utrzymania zawodników spowodują wzrost zadłużenia powyżej 105 mln GBP.

Nie jest to tak istotne ograniczenie dla klubu, który przynosi 200 czy 300 mln przychodu rocznie, ale bardzo dotkliwe dla klubu, który jest „pod kreską” i chce dynamicznie dobić do czołówki. Reasumując, obecnie MC nie miałby szans na sformowanie takiego zespołu gwiazd, bowiem wielkość początkowych inwestycji spowodowałaby znaczny wzrost kosztów funkcjonowania klubu, a na wzrost przychodów z tytułu popularności marki trzeba poczekać. Dla przykładu: City w sezonie 2012/13 zanotowało stratę w wysokości 52 mln GBP, ale poprzedni sezon zamknęło stratą na poziomie 98 mln GBP.

Wyniki finansowe AV na koniec roku finansowego 2012/13 (tj. 31 maja 2013 r.) wyniosły –51.8 mln GBP, czyli na poziomie MC, ale trzeba pamiętać, że Niebiescy mają za sobą okres gigantycznych inwestycji. Można się więc spodziewać, że klub z Manchesteru będzie systematycznie poprawiał wyniki finansowe przy jednoczesnym wzmacnianiu zespołu. W przypadku AV (i wielu innych klubów) praktycznie nie ma szans na poważne inwestycje, bez ryzyka przekroczenia wskazanej kwoty zadłużenia. Łączna kwota inwestycji szejka Mansoura w MC wyniosła 712 mln GBP od 2008 r. a dopiero po 5 sezonach udało się klubowi zejść do poziomu zadłużenia AV, przy czym trzeba zaznaczyć, że zadłużenie AV wzrosło w stosunku do roku poprzedniego (tj. 2011/12) o 17 mln GBP i to przy nieznacznych inwestycjach.

Pojawia się więc poważny problem rosnącej przepaści między klubami, które zdążyły z finansowymi „fajerwerkami” a klubami, które chcą się rozwijać. Obecny system praktycznie blokuje nie tylko możliwość nawiązania równorzędnej (czyli w skali całego sezonu) walki między AV a topowymi klubami, ale również dławi rozwój klubu. Obecnie słabszy klub nie ma praktycznie szans na wzmocnienia znanymi nazwiskami, jak dokonał tego MC, bowiem musiałby zapłacić za utrzymanie zawodnika znacznie powyżej jego ceny rynkowej, a to z kolei nie przełożyłoby się w krótkim (3-sezonowym) okresie na co najmniej proporcjonalny wzrost przychodów. Ponadto, ubogi klub nie będzie w stanie utrzymać obiecującego zawodnika, bo po prostu nie będzie mógł sobie pozwolić na licytację „tygodniówki” z bogatymi klubami. Z drugiej strony celem obecnie obowiązujących regulacji jest stopniowe ograniczenie rozbuchanych do granic absurdu kosztów transferów i „tygodniówek” zawodników do poziomu akceptowalnego przez „przeciętny” klub.

Konsekwencją obecnego systemu finansowania jest więc spadek zainteresowania klubami ze strony potencjalnych inwestorów. Inwestor pokroju Abramowicza czy Mansoura nie będzie zainteresowany nabyciem klubu, którego zauważalny wzrost będzie wymagał powiedzmy co najmniej 10 lat cierpliwyc, relatywnie niedużych nakładów. Oczywiście regulacje nie tłumaczą w żaden sposób postępowania Lernera, który "przespał" ostatni dzwonek okresu finansowania, a o planie wprowadzenia nowych regulacji wiedział co najmniej od 2012 r. Nam, kibicom, pozostaje teraz jedynie czekać na koniec sezonu 2015/16 i łagodzące modyfikacje (albo i nie) obowiązujących zasad, które dadzą szanse wielu ubogim klubom na znaczące wzbogacenie. Miejmy nadzieję, że po tym trzyletnim okresie, FA dostrzeże negatywne konsekwencje systemu dla klubów takich, jak AV i dokona stosownych poprawek.